Heroon II
Roma dönemine ait Heroon II, Athena tapınağının yaklaşık 120 m kuzeyinde, antik kıyı şeridinin üzerindeki kayalık bir çıkıntıda yer almaktadır. Menderes deltasının alüvyonlaşmasından sonra mezar yapısının belirgin konumu hala tahmin edilebilse de, artık ilk elden yeniden inşa edilemese de, Heroon II antik çağda denizden görülebiliyor ve etkileyici bir manzara sunuyor olmalıydı. Heroa, özellikle ölen önemli vatandaşlar için şehir içi onur ifadeleri olarak kabul edildiğinden, bu yapının ithaf edildiği kişi seçkin bir statüye sahip olmalıdır (Milet heroalarının önemi ve isimlendirilmesi için Heroon I ve Heroon III'e bakınız). Kimliği ne yazık ki bilinmeyen kişi, bu alanda en yüksek kamu onuruna layık görülmüştür.
Bugün Heroon II'nin bulunduğu yere yaklaşan herkes, ilk olarak 9-12. yüzyıllarda Roma mezarının üzerine inşa edilen orta Bizans dönemine ait bir konut kulesinin yüksek duvarlarıyla karşılaşır. Asıl Heroon 5. yüzyılın sonunda bir depremle yıkılmış olmalıdır. Kazı kontesktlerinde ortaya çıkarılan keramik buluntular bu yıkım tarihine işaret etmektedir.
Heroon II açık bir ante tapınağından, yani iki çıkıntılı duvarına ve sütunlu küçük bir girişe sahip bir tapınak yapısından oluşmaktaydı. Bu tapınak yüksek bir podyum üzerinde duruyordu ve kuzey tarafındaki bir basamakla erişilebiliyordu. Bu tapınak cephesinin görüntüsü, çıkma duvarları arasına yerleştirilmiş Ion düzeninde iki sütunla tamamlanmıştır. Buradaki tapınak yapısı ve podyum, deniz yoluyla seyahat edenler için yapının uzun mesafeden görünümüne katkı sağlamak amacıyla denizden yüksekte, açıkta kalan bir konumda inşa edilmiştir. Buna karşılık, asıl mezar odası tapınağın altında, podyumun içinde gizliydi ve içeriye bir merdivenle girilebiliyordu. Buna ek olarak, podyumun güney tarafında antik cadde seviyesinde doğrudan bir giriş daha vardı.
Heroon II'nin dikkat çekici mimari formuna ve denizin üzerindeki açık konumuna ek olarak, yapı dış ve iç kısımdaki zengin heykeltıraşlık dekorasyonuyla da büyüleyicidir. Dış entablatürde avcı erotelerin (küçük kanatlı çocuk figürleri) yer aldığı bir friz bulunurken, girişin iç tarafları ve tapınağın içi ayrıntılı bir lotus-palmet frizi ve bir girland frizi ile süslenmiştir. Heroon II'deki yapı süslemesi olarak bilinen bu dekoratif unsurların üslup analizleri, mezarın Traianus dönemi-erken Hadrianus dönemine veya MS 2. yüzyılın ilk çeyreğine tarihlenmesini sağlamıştır.
Metin: Fabian Sliwka
Referanslar
-
B. F. Weber, Die römischen Heroa von Milet, Milet 1,10 (Berlin 2004) 3–100
-
M. Maischberger, in: P. Niewöhner, Milet/Balat (Istanbul 2016) 129–132