Büyük Kilise
Milet Büyük Kilisesi kent merkezi üzerinde yer alır ve MS 6. yüzyılın ikinci yarısında inşa edilmiştir. Roma imparatorluk kültüne adanmış apsidal bir yapı olan bir önceki yapının sundurması (propylon) devralınmış ve Büyük Kilise'nin cephesi olarak kullanılmıştır. Girişin önündeki alan, ön avlu olarak kullanılmak üzere ek bir duvarla çevrilmiştir. Avlunun güney kısmında bir portiko yer alıyordu. Propylonun arkasında, üç nefli galeri bazilikasına batı yönünde ulaşılabilen, sütunlarla çerçevelenmiş merkezi, çatısız bir iç mekân (atrium) vardı. Orta nef ve sunak alanı üç kapılı bir bariyerle (templon) ayrılmıştır. Kuzey koridoru, muhtemelen batıdaki sütunlar arasında kalan bir boşluk dışında, templon levhaları ve oturma basamaklarıyla çevrelenmiştir. Avlunun doğu salonunun güneyinde galerilere ulaşılabilen merdivenler vardı. Buna ek olarak, kiliseye güneyden başka bir giriş daha vardı, ancak bu daha sonra Bizans şehir suru tarafından engellenmiştir. Ana binanın güneydoğusunda, kutsal emanetlerin saklanması için kullanılmış olabilecek merkezi bir niş bulunmaktaydı. Atriumun kuzeyinde, kısmen antik kült yazıtlı taş bloklardan ve diğer devşirme yapı malzemelerinden (spolia) inşa edilmiş ve figüratif mozaiklerle süslenmiş bir vaftizhane bulunmaktadır. Bazilika için kullanılan çift yarım sütunlar ve başlıkları devşirme iken, atrium ve templon için kullanılan Korint başlıkları ve impost başlıklar muhtemelen yapı için yeni yapılmıştır. Bu sütun başlıklarının yapısı ve yaprak kesimi, kilisenin Iustinianus sonrası döneme tarihlendiğini göstermektedir.
Metin: Silas Munnecke
Referanslar
-
H. Knackfuss, Der Südmarkt und die benachbarten Bauanlagen. Mit epigraphischem Beitrag von A. Rehm. Milet 1,7 (Berlin 1924)
-
O. Feld, Zur kunstgeschichtlichen Stellung der „Großen Kirche“, IstMitt 23/24, 1973/74, 135–137
-
W. Müller-Wiener, Milet 1972. Die „Große Kirche“ (sog. Bischofskirche) in Milet, IstMitt 23/24, 1973/74, 131–134
-
W. Müller-Wiener, Milet 1981. Arbeiten im Stadtgebiet. Untersuchungen in der „Großen Kirche“, IstMitt 32, 1982, 6–14
-
W. Müller-Wiener, Milet 1989. Arbeiten an der Großen Kirche, IstMitt 40, 1990, 72–78
-
P. Niewöhner, Die byzantinischen Basiliken von Milet, Milet 1,11 (Berlin 2016)
-
P. Niewöhner, Milet / Balat. Städtebau und Monumente von archaischer bis in türkische Zeit. Ein Führer (Istanbul 2016)