Piskoposluk Sarayı

Şehir merkezinin batı ucunda, Kaletepe'nin (Tiyatro Tepesi olarak da adlandırılır) yükselişine yakın bir yerde, zengin bir yapı geçmişine sahip bir insula yer almaktadır. Yerleşim bloğunun güney yarısında Bizans Dönemi'nde Aziz Mikhael Kilisesi'ne dönüşmüş olan, orijinalinde Hellenistik Döneme tarihlenen Dionysos Tapınağı bulunur. Insulanın kuzey yarısındaki erken yapı evreleri hakkında ise net bir bilgi yoktur. Kesin olan şey, geç Roma döneminde burada büyük bir peristyl evin (geniş avlulu bir konut) inşa edildiği ve daha sonra genişletilerek Piskoposluk Sarayı olarak adlandırılan bir Bizans konutuna dönüştürüldüğüdür.

Bugün hala yerinde görülebilen ve büyük mozaiklerle döşenmiş odalar, bir zamanlar burada nüfuzlu bir kişinin ikamet ettiğini, hatta mülkünü bitişik sokaklara kadar genişletmesine ve üzerlerine inşaat yapmasına izin verildiğini göstermektedir. Bu kişinin piskopos olarak adlandırılması ve bu nedenle konuta adını vermesi, esas olarak Aziz Mikhael Kilisesi'nin hemen yakınında olmasından ve bunun yapının mimari özellikleri ve yazılı kaynaklarla desteklenmesinden kaynaklanmaktadır.

Piskoposluk sarayının çekirdeğini, her iki uzun kenarda farklı şekilde tasarlanmış bir dizi odayla bitişik olan mermer zeminli büyük bir merkezi salon oluşturmaktadır. Yapılan kazılar ve elde edilen buluntular, sarayın inşasını MS 5. yüzyıla tarihlemektedir. Geç Roma dönemine ait bir evin genişletilerek konuta dönüştürülmesi de bu dönemde başlamış olmalıdır. Sarayın inşası sırasında, eski peristilli evin üzerine belirli alanlarda  inşa edilmesi yeni konut yapısına nasıl entegre edildiğini gösterir. İç avlunun (peristyl) bir salon için terk edilmesi de ilginçtir. Bir Bizans şehir evinin yapımında bu durum oldukça alışılmadıktır ve temsili bir karaktere sahip bir piskoposluk konutu olarak yorumlanmasının arka planında bu açıklanabilir. Son olarak, Bizans döneminde konutun batı tarafının önüne uzun bir apsidal salon yerleştirilmiştir ve bu salon muhtemelen büyük salonun temsili girişi olarak işlev görmüştür. Burası da zemin mozaikleriyle süslenmiştir.

 Metin: Fabian Sliwka