Güney Agora
Güney Agora Milet'teki en büyük meydan kompleksidir. Agora, anıtsal mimarisi ile temsil edilmesinin yanı sıra, ticari amaçlara ve kamusal ve sosyal bir buluşma yeri olarak da hizmet etmiştir. Kompleksin en göze çarpan unsuru muhtemelen agoranın kuzey girişindeki görkemli bir Roma kapısı olan Milet Agora Kapısı'dır. Bu yapı bugün Berlin'deki Pergamon Müzesi'nde sergilenmektedir. Güney Agora 1899 yılından beri araştırılmaktadır ve ilk kazılar 1901 yılında gerçekleştirilmiştir. Ancak bugüne kadar tam olarak kazılmamıştır.
Güneybatı köşesinde bir mezarlık ile bir cami yer almaktadır. Alanın doğu kenarında, Hellenistik dönemde (MÖ 336 - MÖ 30) Knackfuss'un bir tür büyük dükkan olarak tanımladığı ve alanın verimli kullanıldığı bir salon bağışlanmıştır. Dükkânlar ve depolar kiraya verilmiş ve elde edilen gelir Didyma'daki Apollon kutsal alanındaki yapılaşmaları finanse etmek için kullanılmıştır. Mimari özelliklerin yanı sıra bir yazıt parçası da salonun kurucusu olarak Hellenistik Kral I. Antiokhos'a işaret etmektedir. Buna göre, MÖ 299 yılında bir stadion uzunluğunda bir salonun inşasını finanse ettiği söylenmektedir. Ardından, kuzeybatıda L şeklinde ve iki koridorlu bir salon inşa edilmiş ve meydanın çerçevesi güneydeki bir başka salonla tamamlanmıştır. Bu salonun arka tarafında 19 oda vardı ve bunlar aynı zamanda dükkan ve dergi odası olarak da kullanılıyordu. Knackfuss, teknik tasarımına dayanarak burayı MÖ 2. yüzyılın ikinci yarısına tarihlemektedir. Agora'nın kuzey girişi olan ilk kapı, kompleksi kapatmak için Hellenistik dönemin sonlarına doğru inşa edilmiştir. Bu, imparator Domitianus (MS 81-91) veya Traianus (MS 98-117) dönemlerinde yıkılmış ve yerine görkemli kapı (Milet Agora Kapısı) yapılmıştır. Pazarın güney girişi basit kalmıştır. Roma döneminde sadece pazar kapısı yeniden inşa edilmekle kalmamış, aynı zamanda diğer kapsamlı yeniden inşa çalışmaları da gerçekleştirilmiştir: Daha önce bağımsız olan doğu kanadının tamamı diğer salonlara bağlanmış, böylece meydan tamamen iki nefli sütunlu salonlarla çevrelenmiştir.
Metin: Silas Munnecke
Referanslar
-
H. Knackfuss, Der südliche Markt und die benachbarten Bauanlagen. Mit epigraphischem Beitrag von A. Rehm. Milet 1,7 (Berlin 1924)
-
H. v. Hesberg, Platzanlagen und Hallenbauten in der Zeit des frühen Hellenismus, in: Akten des XIII. Internationalen Kongresses für Klassische Archäologie, Berlin 1988 (Berlin 1990) 72-74
-
B. Emme, „Das Märchen von den drei Märkten“. Bauten merkantiler Funktion und die städtebauliche Entwicklung des hellenistischen Milet, IstMitt 63, 2013, 51–74